Dünyamızın kutup noktalarından geçen hayali eksen çizgisi kutup yıldızının çok yakınından geçmektedir.Bu nedenle geceleyin yıldızlar ve gezegenler hareket halinde iken(dünyanın kendi etrafında dönüşünden dolayı)kutup yıldızı sabit kalır. Böylelikle eğer kutup yıldızını gökyüzünde nasıl bulacağımızı bilirsek geceleri yönümüzü rahatlıkla bulabiliriz.
Kutup yıldızı önceden de bahsedildiği üzere dünyanın dönüş ekseninin oldukça yakınında bir yıldızdır. Böylelikle dünya hareket etse de kutup yıldızı hep sabit kalır. Kutup yıldızı bize, Dünya üzerinde herhangi bir yerde sadece 0,75° lik bir sapmayla kuzeyi gösterir.
Kutup yıldızını bulmak için Büyük Ayı, Küçük Ayı, Cassiopeia gibi takımyıldızlarını kullanabilirsiniz. Kutup yıldızını bulmak için kullanılan en yaygın yöntem Büyük Ayı Takımyıldızı'nın tava şeklindeki bölümünün uçlarında bulunan Merak ve Dabne yıldızlarının doğrultusunda, bu iki yıldızın arasındaki mesafenin yaklaşık 5 katı kadar ilerlemektir. Geldiğiniz bölgede Kutup Yıldızı'nı rahatça seçebileceksiniz. Kutup yıldızı her ne kadar 46. en parlak yıldız olsa da, gökyüzünde bulunduğu bölgede en parlak yıldızdır. Kutup yıldızı, Küçük Ayı Takımyıldızı'nın kuyruğundaki yıldızlar takip edilerek de bulunabilir. Ayrıca Kutup Yıldızı, Büyük Ayı'ya ve Cassiopeia'ya yaklaşık olarak aynı mesafede bulunur.
Kutup yıldızını bulduktan sonra kolayca yönümüzü tayin edebilir, gerektiğinde de rahatlıkla tekrar tekrar kontrol edebiliriz. Ayrıca bulunduğumuz enlem kutup yıldızını hangi yükseklikte aramamız gerektiğini de söyler. Örneğin 41° enleminde bulundan İstanbul'dan kutup yıldızı gökyüzünde 41° yükseklikte bulunur. Yani Kutup Yıldızı'nın yerle yaptığı açı 41°'dir, gökyüzünde orta yükseklikte bulunmaktadır. Yıldızın yere çok yakın olması, çevredeki yer şekilleri tarafından görülmesinin engellenmesine; çok uzak olması da doğrultunun saptanmasında zorluklar yaşanmasına yol açmaktadır. Bu nedenle ekvatora veya kutba yakın yerlerde kutup yıldızını yön bulmada kullanmak zorlaşır.
Kutup Yıldızı'nın, Dünya'nın ekseninin kuzey tarafının üstünde olması nedeniyle sadece kuzey yarımkürede görülebilir. Güney yarımkürede ise böyle sabit bir yıldız yoktur; fakat birkaç yıldız ve takımyıldızının yardımıyla güney yönü bulunabilir. Öncelikle resimde görmüş olduğunuz Gösterge Yıldızları'yla Ağız Yıldızı(Achernar) 'nı birleştiren hayali bir çizgi çizilir. Bu çizginin Güney Haçı Takımyıldızı(Crux)'nın üst ve alt köşelerinden geçen doğruyla kesiştiği yer gökyüzündeki güney kutbudur. Eğer bu noktadan yere dik bir çizgi çizilirse, bu çizgi güney yönünü gösterecektir. Gökyüzündeki güney kutbu, Crux'un alt ve üst köşelerinden geçen doğrunun üzerindedir ve Crux'un alt köşesine, Crux'un alt ve üst köşeleri arasındaki mesafenin 4,5 katı uzaklıktadır. Yani Güney yönü sadece Crux'un yardımıyla da bulunabilir.
Yıldız metodu
Bilindiği üzere Dünya sürekli hareket halindedir ve bu nedenle yıldızlar gökyüzünde sürekli hareket ediyorlarmış gibi gözükürler. Eğer yıldızlar dikkatli bir şekilde gözlemlenirlerse, yıldızların bir merkez etrafında dönüyormuş gibi gözüktükleri anlaşılır. Bu merkez Gökyüzü Kutup'udur. Eğer yıldızların hareketleri izlenirse aşağı yukarı yön tayini yapılabilir. Yıldızların hareketlerini izlemek için öncelikle 2 düz çubuk bulunur; bunlardan biri diğerinden bir karış uzun olmalıdır. Daha sonra yıldızların güzel görülebildiği açık bir alan bulunur ve uzun sopa yere hareket etmeyecek şekilde saplanır. Daha sonra bir yıldız seçilir ve ikinci sopa, ucundan birinci sopanın ucu ve seçilen yıldız görülecek şekilde yere sabitlenir. 15-20 dk sonra yada yıldız hareket edene kadar beklenir ve daha sonra yere dikilen çubukların uçlarının yardımıyla seçilen yıldızın hangi yöne hareket ettiği anlaşılır. Bir yıldızın hangi yöne hareket ettiğini bularak kuzeyin hangi taraf olduğu aşağı yukarı saptanabilir. Eğer seçilen yıldız yükseldiyse yıldızın olduğu doğrultu daha çok doğuya, alçaldıysa daha çok batıya; sağa veya sola hareket etti ise de daha çok kuzeye veya güneye(hangisi olduğu anlaşılamaz.) yakındır. Bu bilgilerin ışığında geceleri üstün körü bir yön tayini yapmak mümkündür.
